De orgelbouwfirma G. F. STEINMEYER & Co, Oëttingen (D)

Vier Steinmeyer generaties hebben in de periode 1848-2001 2.400 orgels waaronder vier concertorgels/bioscooporgels. De belangrijkste misschien is de Domorgel in Passau, één van de grootste domorgel ter wereld. Net als alle invloedrijke Duitse orgelbouwers in de negentiende en vroege twintigste eeuw, bouwde Steinmeyer ook orgels voor liberale synagoge gemeenten die in grote steden stonden. Bijv. de twee synagogue-orgels in Berlijn in de Johannisstraße van 1913 (II+27), het orgel (1930) in de synagogue in de Prinzregentenstraße, het orgel van 1929 (111/33) en het orgel van voor Odessa (Oekraine) van 1902. [Acta Organologica 30, 2008, 255-288 https://www.gdo.de/veroeffentl...]

Ook bijzonder te noemen is het feit dat de firma tussen 1921-1927 vier concertorgels heeft geleverd voor bioscopen in Berlijn: het Steinmeyer-orgel (1921) op. 1315, Primus-Palast, het Steinmeyer-orgel (1926) op. 1418, Gloris-Palast, het Steinmeyer-orgel (1926) op. 1433, Berlijn Elysium-Lichtspiele en het Steinmeyer-orgel (1927) op. 1448, Titanis-Palast. [Bron: Kinoorgeln und kinomusik in Deutschland, Karl Heinz Dettke]

Verder heeft Steinmeyer 6.000 Harmoniums in de hele wereld gebouwd.

In 2001 richtte dhr. Paul Steinmeyer (86), de achterkleinzoon van Steinmeyer, het Steinmeyer Orgelmuseum in Oettingen.

Ik kreeg een uitnodiging om het museum te gaan bezoeken. 

Op 25 september 2018 was ik bij dhr. Steinmeyer op bezoek in het Steinmeyer-museum in Öttingen, Duitsland. 

Het was een zeer indrukwekkend en inspirerend bezoek van meer dan drie uur. In een gesprek verteld dhr. Steinmeyer hoe de familie (met ca. 145 medewerkers) de orgels bouwde voor verschillende kerken overal ter wereld. Ik kreeg te zien en horen hoe de Steinmeyer-orgels werden gebouwd; elk orgel uniek. Intonatie was heel belangrijk. In het museum staan ook geluidsmachines voor o.a. concertorgels ie deze familie heeft geproduceerd. Ik kreeg ook een inkijkje van het archief van de firma dat van 1848 dateert en 12,400 mappen bevat. Verschillende orgels gingen via het spoor en per schip naar verschillende landen. Dit archief maakt nu deel van het museum.

Steinmeyerorgeln in alle Welt / Der Förderverein Orgelbaumuseum STEINMEYER

In een gesprek met dhr. Steinmeyer vertelde hij dat hij 20 jaar oud was toen hij begon in het bedrif van zijn betovergrootvader, G. F. Steinmeyer. 65 jaar heeft hij in het bedrif gewerkt en toen waren er ca. 145 werknemers in dienst. Hij is nog erg trots dat Steinmeyer het grootste kerkorgel ter wereld heeft gebouwd; het Steinmeyer-orgel (op. 1480/1928 in Verbindung mit op. 1388/1924) in de Dom St. Stephan in de Duitse stad Passau. Ook is hij trots op andere Steinmeyer-juwelen waaronder het Steinmeyer in de Nidarosdom in Trondheim, Noorwegen (op. 1500/1929), het orgel in de Zürichse Tonhalle (op. 2380/1987) en het hoofdorgel van de St. Lorenzkirche in Nürnberg, Duitsland (op. 1635/1937). Steinmeyer heeft nog mooie herinneringen aan het speciale orgel dat ze gebouwd hebben voor het Schützenhaus in Meiningen (op 1180/1913): het Max-Reger-Orgel, gebouwd naar een ontwerp van de Duitse componist, pianist en organist Max Reger (1873-1916).

Der Orgelbaumuseum STEINMEYER in Öttingen, Duitsland

Paul Steinmeyer vertelde over het museum en zijn visie/plannen:

• Das Museum als Archiv ist besonders interessant für Wissenschaftler und Historiker um zum Beispiel Quellenstudien oder andere Untersuchungen durchzuführen. So stellt sich nämlich zum Beispiel die Frage was mit den Orgelpfeifen während der beiden Weltkriege passiert ist. Diese wurden damals für militärische Zwecke ausgebaut. Unklar ist jedoch, was nach den Kriegen anstelle dessen in die Orgel wieder eingebaut wurde.
• Für Orgelbauer und Organisten ist dieses Museum ein einzigartiger Platz, wo man viele Gegenstände die mit dem Orgelbau zu tun haben, besichtigen kann. Hier bekommt man einen Eindruck wie der Prozess des Orgelbaus aussieht, von der ersten Entwurfszeichnung bis zur Fertigstellung der Orgel.
• Menschen gehen in diesen Zeiten weniger in die Kirche, und die Orgel, die seit Jahrhunderten in Kirchen den Lobgesang Gottes weitergibt, wird so weniger benutzt. Dieses einzigartige Instrument darf jedoch nicht in Vergessenheit geraten und sollte für die nachkommenden Generationen bewahrt bleiben.
• Schließlich ist es der große Wunsch der Familie Steinmeyer, dass das Steinmeyer Museum in Öttingen in der Liste der (Deutsche) Denkmäler in der Liste des Kultur- und Naturerbes der Welt aufgenommen wird, so da die Orgel und die Kenntnis des Orgelbauens bewahrt bleiben.

Dave Lazoe en Gerco Schaap deden een onderzoek in de historie van Steinmeyer en beschreef vier afleveringen over deze familie van orgelbouwers.

Lees verder: https://www.kokboekencentrum.n...

Herr Paul Steinmeyer (1933-2019) Herr Paul Steinmeyer (1933-2019) Het bericht is ons bereikt via Martin P. Steinmeyer dat zijn vader, dhr. Paul Steinmeyer (85) is overleden.

	Paul Steinmeyer is overleden' - Gerco Schaap © De Orgelvriend oktober 2019 / Tijdschriften KokBoekencetrum: https://www.mijnorgelzoektocht... 'Nachruf Paul Steinmeyer': http://www.orgelbaumuseum-stei... 'Trauer um Paul Steinmeyer' Augsburger Allgemeine 09-08-2019: www.augsburger-allgemeine.de/n...
'Pleitbezorger van koningin der instrumenten' - Peter de Waard [De Volkskrant, 13 augustus 2019]

"Die Orgelbauerfamilie Steinmeyer" - HERMANN FISCHER

Hermann Fischer (1928-2020), de Duitse orgel-onderzoeker en auteur is afgelopen donderdag op 92-jarige leeftijd in Aschaffenburg, Duitsland overleden. Fischer publiceerde talrijke boeken, essays en artikelen over de geschiedenis van de orgelbouw en over orgelbouwers in Duitsland. In totaal zijn er meer dan 300 publicaties over orgelstudies verschenen onder zijn naam of als co-auteur met Theodor Wohnhaas (1922-2009).

In september 2020 zocht ik een boek dat Fischer schreef over de Duitse orgelbouwer familie Steinmeyer: 'De Familie Steinmeyer van orgelbouwers in Oettingen (2011)’. Het boek was nergens te vinden, niet bij Amazon.de, ook niet bij Duitse Antiquariaten enz. Wel in bibliotheken bijv. de British Library in Londen, Städtische Bibliotheken Dresden en de Deutsche Nationalbibliothek in Frankfurt am Main waar het alleen te raadplegen is in de studiezalen. Vanwege COVID-19 was er geen sprake van om daar naartoe te reizen.

Dank aan heer Thorsten Schulze van de Deutsche Nationalbibliothek/Informatie Frankfurt, die de contactgegevens van Hermann Fischer doorsturde.

Ik belde herrn Fischer op en vertelde hem dat ik op zoek was naar zijn boek. Hij was ontzettend aardig. Het gesprek ging heen en weer, in het Duits, Engels en tenslotte in het Frans; ook gelachen! SMS gewisselde met elkaar! Uiteindelijk sms-berichten gewisseld. Ik mocht het boek gratis van hem krijgen. Ik was er heel erg blij mee en dankbaar want dit 500-pagina dikke boek bevat informatie over o.a. alle orgels en harmonia die de familie Steinmeyer bouwde. Een must-boek dus! Om hem te bedanken stuurde ik hem Wybe Kooijmans CD, een opname op het Steinmeyer-orgel.

Op 8 november 2020 liet zijn zoon Johannes Fischer mij weten dat zijn vader was overleden en dat hij erg blij was dat er nog belangstelling voor zijn boek was. Kort vóór zijn dood voltooide Johannes Fischer nog een werk over de Duitse Voit-orgelbouwfamilie uit Schweinfurt (D). Ook kon hij zijn nalatenschap tijdig afwikkelen en die in het diocesane archief in Würzburg wordt bewaard.

Zulke ontmoetingen maken deze orgelzoektocht iedere keer echt zo bijzonder en inspirerend!

Mijn grote dank en waardering gaat uit naar de volgende mensen en organisaties voor hun medewerking:

• Herr Paul Steinmeyer (1933-2019)
• Sibylle Steinmeyer, echtgenote van Paul Steinmeyer
• Der Förderverein Orgelbaumuseum STEINMEYER, Oettingen (D)
• Martin P. Steinmeyer, zoon van Paul Steinmeyer
• Hermann Fischer (1928-2020)
• Thorsten Schulze van de Deutsche Nationalbibliothek/Informatie Frankfurt (D)
• Peter de Waard [De Volkskrant]
• Gerco Schaap (1956-2022) / Tijdschriften KokBoekencetrum (maandblad De Orgelvriend)